Een dag nadat de autoriteiten in Bangladesh de eigenaren van de textielfabriek hadden gevraagd om het gebouw waar bijna 3.000 mensen werkzaam waren te evacueren, stortte het in.
Fabrieken waarvan Karl Marx ooit zei, “Het kapitaal overstemt niet alleen de moraal, maar zelfs de maximale fysieke capaciteiten van een werkdag”.
Ondanks het verzoek van de overheid tot ontruiming werden de arbeiders met stokken terug de fabriek ingejaagd. De volgende dag werd het velen van hen fataal.
Voordat het gebouw instortte werden er kledingstukken gemaakt voor een aantal bekende merken zoals ondermeer Wall-Mart. Tot op dit moment zijn er enkele duizenden mensen gered, velen liggen nog onder het puin en een aantal dodelijke slachtoffers zijn vanwege de hitte al begraven zonder dat deze zijn geïdentificeerd.
Het aantal doden dat nu rond de 300 ligt zal waarschijnlijk nog aanmerkelijk stijgen. Dit “ongeluk” komt vrij korte tijd na een brand in een textielfabriek in Tazreen waar 112 mensen de dood vonden. Al met al is er een lange lijst van onfortuinlijke “ongelukken”. In 2005 stortte een fabriek inelkaar in Savar, 75 doden. In februari 2006 een andere in Dhaka, 18 doden. In juni 2010 wederom één in Dhaka, 25 doden.
Dit zijn de fabrieken die het gevolg zijn van de globalisatie van de 21ste eeuw. Slecht gebouwde onderkomens voor een productieproces dat gericht is op lange werkdagen, inferieure machines en arbeiders die tegen de klok moeten racen om alles op tijd klaar te krijgen. Het zijn situaties zoals die bij ons voorkwamen aan het eind van de negentiende en begin twintigste eeuw, toen Karl Marx schreef over de erbarmelijke fabriekstoestanden in Engeland.
“Het kapitaal overstemt niet alleen de moraal, maar zelfs de maximale fysieke capaciteiten van een werkdag. Er blijft geen tijd over om te groeien, te ontwikkelen en voor gezond onderhoud van het lichaam. Het steelt de tijd die nodig is voor de consumptie van frisse lucht en zonlicht. Het enige dat telt is hoeveel maximum arbeidskracht er behaald kan worden in een werkdag. En net zoals dat gebeurt bij een hebberige boer die teveel produceert op zijn land waardoor de vruchtbaarheid ervan sterk vermindert, zo wordt het leven van een arbeider sterk verkort”.
De fabrieken in Bangladesh vormen een onderdeel van het landschap der globalisatie welke wordt gekopiëerd in fabrieken langs de Amerikaans-Mexicaanse grens, Haiti, Sri Lanka en op andere plaatsen waar men haar deuren heeft geopend voor de textielindustrie. De regeringen van arme landen hadden niet de wil of geen belang bij het welzijn van hun burgers toen ze de nieuwe industrie met open armen ontvingen.
De grote kledingfabrikanten hadden geen trek om te investeren in fabrieken, ze gingen liever naar onderaannemers die hen lage productieprijzen aanboden. Om dit waar te kunnen maken werden zij gedwongen hun fabrieken te leiden als gevangenissen of werkkampen.
Door gebruik te maken van dergelijke constructies werden de opdrachtgevers gevrijwaard van enige verantwoordelijkheid en genoten ze de voordelen van goedkope werkkrachten zonder dat hun geweten werd bezwaard met het zweet en bloed van de arbeiders.
Maar, het gaat verder. Want deze zelfde constructies stellen de Westerse consumenten in staat om, vaak op krediet, deze producten goedkoop te kopen zonder dat ze zich drukmaken over hoe het tot stand is gekomen.
En ja, de arbeiders in Bangladesh proberen wel wat te doen aan hun belabberde condities. In juni 2012 was er een staking van duizenden arbeiders op het industrieterrein, net buiten Dhaka. Dagenlang wisten ze driehonderd fabrieken gesloten te houden. De gemiddelde salarissen liggen tussen de 25 en 50 Euro per maand.
De arbeiders eisten een loonsverhoging van gemiddeld 20 Euro per maand. Wat ze kregen was een door de regering gestuurde politiemacht van 3.000 man en een commissie die werd opgericht waar verder niets uit voortgekomen is en daarmee moesten ze het doen. En zo kunnen we nog wel even doorgaan.
De vraag is of wíj er ook iets mee gaan doen. Blijven we gewoon al die producten kopen die deze megabedrijven alleen maar rijker maken en waar ergens ter wereld iemand in een mensonterende toestand voor heeft kromgelegen voor een hongerloon? Of gaan we ons meer bewust worden en niet langer meewerken aan een systeem dat andere mensen, hen waar we één mee zijn, uitbuit? Non-compliance!
Bron:
Counterpunch