Terwijl wij op aarde druk zijn met van alles en nog wat, gebeuren er in de ruimte ook bijzondere dingen, zoals met betrekking tot 3I/Atlas.Wetenschappers hebben vastgesteld dat dit object enorme hoeveelheden water uitstoot, wat ongebruikelijk is en niet direct te verklaren valt.
De interstellaire komeet 3I/ATLAS volgt een hyperbolische baan, wat betekent dat hij niet gebonden is aan de zwaartekracht van de zon en ons zonnestelsel uiteindelijk zal verlaten. Volgens astronomen is 3I/ATLAS begin juli 2025 ontdekt en beweegt hij met een uitzonderlijk hoge snelheid door ons zonnestelsel
Hoewel er geen exacte datum wordt genoemd waarop 3I/ATLAS ons zonnestelsel verlaat, suggereren de gegevens dat dit binnen enkele maanden tot een paar jaar na zijn perihelium (het punt waarop hij het dichtst bij de zon komt) zal gebeuren. Zijn periheliumafstand was 1,356 AE (astronomische eenheden), en gezien zijn hyperbolische baan en snelheid, zal hij na deze passage verder versnellen en verdwijnen in de interstellaire ruimte.
Al eerder hebben wetenschappers verbaasd naar dit object gekeken, dit omdat het zich allesbehalve gedraagt zoals men zou verwachten en er wordt door velen dan ook gedacht aan een intelligent bestuurd ruimteschip in plaats van een soort komeet.
En nu gebeurt er weer iets dat eigenlijk niet kan en waarop men op dit moment geen antwoord heeft.
Een nieuwe analyse van 3I/ATLAS toont aan dat het grote hoeveelheden water uitstoot. Astronomen gebruikten NASA's Neil Gehrels Swift-ruimtetelescoop om het object te observeren voordat het achter de zon verdween. Ze detecteerden sterke ultraviolette emissies die wijzen op hydroxylgas (OH), een bijproduct van water. Deze emissies zijn alleen vanuit de ruimte waarneembaar, omdat ultraviolet licht in de aardatmosfeer wordt geabsorbeerd.
De bevindingen, gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters, suggereren dat de komeet waterdamp uitstoot met een snelheid van ongeveer 88 pond (ongeveer 40 kilogram) per seconde. Dit is vergelijkbaar met een brandslang die op volle kracht spuit.
Wat bijzonder opvallend is, is dat dit gebeurt op een afstand van ongeveer drie astronomische eenheden (AU) van de zon – drie keer de afstand tussen de aarde en de zon. Normaal gesproken beginnen kometen pas waterijs te sublimeren (direct van vast naar gas over te gaan) als ze veel dichter bij de zon komen.
De wetenschappers kunnen niet meteen uitleggen waarom dit zo ver van de zon gebeurt. Ze speculeren dat zonlicht ijsdeeltjes verwarmt die uit de kern (nucleus) van de komeet vrijkomen, waarna deze verdampen in de omringende coma (de gas- en stofwolk rond de komeet). Dit impliceert dat 3I/ATLAS aanzienlijke reserves aan waterijs moet hebben om dit proces vol te houden.
Coauteur Dennis Bodewits, professor fysica aan Auburn University, benadrukt het belang: "Wanneer we water detecteren – of zelfs zijn vage ultraviolette echo, OH – van een interstellaire komeet, lezen we een briefje uit een ander planetenstelsel. Het vertelt ons dat de ingrediënten voor de chemie van het leven niet uniek zijn aan ons eigen stelsel."
Dit onderstreept hoe interstellaire objecten als 3I/ATLAS ons inzicht geven in de diversiteit van het universum en de vorming van sterrenstelsels.
De coma van 3I/ATLAS is al eerder opvallend gebleken. De chemische samenstelling verschilt sterk van die van kometen in ons zonnestelsel, met een opmerkelijk hoge verhouding van koolstofdioxide (CO2) tot water. Normaal vormt de coma zich als de komeet de zon nadert en opwarmt, waarbij materiaal uit de nucleus sublimeert of verdampt. De nucleus is veel kleiner dan de zichtbare staart, die vanaf de aarde vaak opvalt.
Astronomen geloven dat 3I/ATLAS afkomstig is uit het centrum van de Melkweg. Het is waarschijnlijk uit zijn oorspronkelijke sterrenstelsel geslingerd door een gravitatieverstoring, zoals een nabije passage van een andere ster. Op basis hiervan schatten ze de leeftijd op miljarden jaren – mogelijk drie miljard jaar ouder dan de zon zelf.
Dit maakt het object niet alleen een monster uit een ver deel van de melkweg, maar ook uit een ander tijdperk van het heelal. Momenteel bevindt 3I/ATLAS zich achter de zon, waardoor het vanaf de aarde niet observeerbaar is. Wetenschappers hebben het echter kunnen waarnemen met ruimtevaartuigen bij Mars, en het zal eind november 2025 weer volledig zichtbaar worden.
Een stuk ruimterots met bijzondere eigenschappen of een intelligent bestuurd object, afkomstig uit een andere beschaving?
Wie het weet mag het zeggen.