Enkele weken geleden stortte het paradepaardje van de Russische luchtvaartindustrie, de Sukhoi Superjet 100, neer tijdens een demonstratievlucht in Indonesië.
Zoals te verwachten, beschuldigen de Russen nu de Amerikanen van sabotage. Is dit het gebruikelijke “iemand anders krijgt de schuld”, of zit er meer achter?
Het grootste Russische dagblad Komsomolskaya Pravda suggereerde afgelopen donderdag met een grote kop dat de Amerikanen waarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor het neerstorten van het toestel.
Het bericht was gebaseerd op informatie, afkomstig van bronnen binnen de GRU (de Russische veiligheidsdienst), die meldde het ongeluk een gevolg was van industriële sabotage.
Het ongeluk was op zich in zoverre merkwaardig dat de piloten geen enkel probleem rapporteerden. De weersomstandigheden waren redelijk en de gezagvoerder was de zeer ervaren hoofd testvlieger van Sukhoi, Alexander Yablontsev.
De bemanning vroeg toestemming aan de verkeersleiding om te mogen dalen van 10.000 naar 6.000 voet, zonder verdere toelichting.
Kort nadat het toestel op deze hoogte was aangekomen verloor de verkeersleiding alle verdere contact. Toeschouwers op de grond verklaarden later dan het toestel heel “onstabiel” leek voordat het tegen de wand van een berg vloog.
Het is natuurlijk wel jammer dat de Russen eigenlijk altijd de Amerikanen de schuld geven. Daardoor is men misschien geneigd dit soort berichten niet serieus te nemen.
Maar….misschien is het in dit geval toch iets anders. Nog voor dit bericht werd gepubliceerd, gonsde het in (Aziatische) luchtvaartkringen al van de geruchten dat dit ongeluk Boeing heel goed van pas kwam. En net zoals overheden er niet voor terugdeinzen om mensen te vermoorden, zoals we afgelopen week hebben gezien, zo kunnen we dezelfde tactieken verwachten van de megabedrijven waar grote financiële (nationale) belangen op het spel staan.
Zoals altijd bij een onopgelost moordmysterie, begin je met de vraag: “Wat is het motief?” In dit geval, wat er ook gebeurd moge zijn, het motief is er.
De Sukhoi Superjet 100 is het eerste door Rusland ontworpen en gebouwde commerciële vliegtuig sinds de ineenstorting van het communisme. En wat het bijzonder aantrekkelijk maakt voor luchtvaartondernemingen is het zeer vriendelijke prijskaartje van 35 miljoen Dollar. Ter vergelijking: de goedkoopste versie van de Boeing 737 kost al snel rond de 60 miljoen Dollar.
De Aziatische markt voor dit type vliegtuigen is een geweldige groeimarkt met nog heel veel potentiëel. Dit is uiteraard ook onderkend door de Amerikanen en vandaar dat President Obama vorig jaar in Indonesië maar wat graag een deal maakte met Lion Air voor de aankoop van 230 Boeing vliegtuigen.
Met de komst van Sukhoi op de Aziatische markt heeft Boeing er een geduchte concurrent bij. Het bedrijf had al 48 bestellingen van 3 Indonesische luchvaartmaatschappijen, Kartika Airlines, Sky Aviation, and Queen Air en had daarnaast al orders voor nog 170 toestellen uit andere delen van de wereld. Nu, met de crash van het toestel, zullen deze verdere verkopen uiteraard gaan haperen.
De zwarte doos van het toestel is inmiddels gevonden en volgens de Russische autoriteiten vertoonde het toestel geen enkel technisch mankement. Dan zou overblijven een fout van de piloten of, zoals de Russen beweren, dat het toestel als het ware (op afstand?) werd gemanipuleerd.
De fatale testvlucht vertrok niet van de normale luchthaven van Jakarta, Sukarno-Hatta International Airport, maar van een ander vliegveld in de buurt: Halim Perdanakakusuma Airport. Dit is het vliegveld waar speciale troepen van de V.S. hun Indonesische collega’s getraind hebben in diverse luchtvaart sabotagetechnieken. Gecompliceerde elektronische technieken die er onder andere voor kunnen zorgen dat navigatiesystemen aan boord van vliegtuigen niet meer goed werken.
Ieder jaar vindt op datzelfde vliegveld nog een gezamenlijke training plaats in het kader van EXERCISE COPE WEST. Dit wordt gesponsord door het Amerikaanse leger. Vorig jaar vonden er onder de noemer COPE WEST 10 oefeningen plaats die sabotage simulaties uitvoerden tegen de Chinese luchtmacht en laten die toevalligerwijs vliegtuigen van Sukhoi hebben, de Sukhoi 27 en de Sukhoi 30.
Dit is het verhaal. Ongeluk of sabotage?
Bronnen:
Strategic Culture
Daily Mail
Guardian
US Embassy Jakarta