Wat wist de Franse pastoor Bérenger dat zo’n hoop geld waard was, maar ook zijn leven heeft gekost?

En waarom waren de nazi’s in de tweede wereldoorlog zo geïnteresseerd in Rennes-le-Château?


Het volgende artikel is een bijdrage van Yvonne Besse.


Verloren in tijd.

Lieve lezers en lezeressen,

Het geheim van de Languedoc.

Voor het onderzoek voor mijn boek ‘Verloren in Tijd’ ben ik in 2010 afgereisd naar de Languedoc. Het gebied van het dorp Rennes-le-Château. Het gebied trok mijn aandacht omdat er al jarenlang veel drukte in en rondom het dorp plaatsvond. Er deed zich sinds 1982 een gerucht voor, dat er in het dorp of in de berg een schat begraven was. Het boek ‘Het heilige bloed en de heilige graal’ was hier de aanleiding van. In het boek werd het dorp genoemd en de vreemde gebeurtenis verteld omtrent een pastoor. Het werd een bestseller en de fantasie van vele lezers sloeg op hol. Het zou om de verdwenen schat van de Tempeliers gaan. Hele volksstammen hadden vanaf dat moment hun tent rond de berg opgezet en gingen de berg te lijf met hun metaaldetectors. Dit tot grote ergernis van de bewoners van Rennes-le-Château. Hun eens zo rustige dorp puilde uit van de schatzoekers en hun geliefde kerkje viel ten prooi aan zoekende handen die elke steen in de kerk betaste, in de hoop dat er een schat achter zou liggen. Nu jaren later is er natuurlijk nog steeds geen schat gevonden. Het Vaticaan heeft zich over het kerkje ontfermd en het is verboden om nog maar één steen op de berg te verplaatsen. De schatzoekers zijn verdwenen, maar de mythe is gebleven en om de vele toeristen die jaarlijks komen, ter wille te zijn, is er nu een informatiecentrum naast de kerk gebouwd.

Ik wilde het kerkje eens met eigen ogen zien. Het verhaal van de pastoor had iets vreemds en volgens mij had dat niets met een schat te maken. In mijn beleving had het met iets van buitenaards of demonische aard te maken.

Het verhaal verteld: Op 1 juni 1885 kreeg het dorp Rennes-le-Château, met zijn tweehonderd inwoners, een nieuwe pastoor, genaamd Bérenger Saunière. Een jonge sterke kerel van drieëndertig. De kerk was een ruïne en de pastoor zette in 1891 zijn schouders eronder en begon een bescheiden restauratie, waarvoor hij wat geld van het dorp leende. Tijdens zijn restauratiewerkzaamheden verwijderde hij een altaarsteen, die op twee oude Visigotische pilaren rustte. Eén van pilaren bleek hol te zijn. De pastoor vond in de holte vier perkamenten, die bewaard werden in verzegelde houten kokers. Daterend van 1244 en 1644. Bérenger realiseerde zich dat hij op iets belangrijks was gestuit, en met toestemming van de burgermeester van het dorp bracht hij zijn vondst naar zijn meerdere, de bisschop van Carcassonne. Deze stuurde hem door naar Emile Hoffet die gespecialiseerd was in oude handschriften en bekend stond om zijn interesse in het occulte. Bérenger koopt kort daarna in Parijs een reproductie van het schilderij ‘De herders van Arcadië’ daterend van 1630. Dit is een toevallige toevalligheid, want op één van de documenten wordt Poussin genoemd die tevens de schilder is van het schilderij. Op het document staat een raadselachtige tekst. ‘Herderin, geen verzoeking. Dat Poussin de sleutel houden. Door het kruis en dit paard van god, voltooi of vernietig ik deze demon van de bewaker op het midden van de dag. Blauwe appels’.

In 1971 werd in de omgeving van Arques een graftombe ontdekt, sterk gelijkend op de tombe van Poussin’s schilderij. Ook de locatie vertoont gelijkenissen. Toen de vondst bekend werd, kwamen velen eropaf. Omdat in 1988 een van de onderzoekers explosieven gebruikte, om in de tombe te kunnen kijken, liet de eigenaar de resten verwijderen.

Als Bérenger weer thuiskomt krijgt hij bezoek van hoge notabelen en hoge adel. Binnen de kortste keer wordt hij schathemel rijk en strooit met zijn geld. Hij laat een weg en een waterleiding naar het dorp aanleggen en gaat verder met de restauratie van de kerk. Maar nu wijkt de pastoor af van de vaste protocollen van de kerk. Hij decoreert de kerk op de meest bizarre wijze. Binnen, vlak bij de ingang, wordt een afzichtelijk standbeeld opgericht, een afbeelding van de duivel Asmodeus, bewaarder van de geheimen en verborgen schatten en volgens de joodse legende de bouwer van de tempel van Salomo. Op de wanden van de kerk plaats hij de kruiswegstaties, maar deze worden gekenmerkt door vreemde opvallende en subtiele afwijkingen van het verslag. Op één van de afbeelding staat bv. een kind met een schotse plaid. Een overeenkomst met de vrijmetselaars? Wat wou Bérenger de bezoeker vertellen? Welk geheim stond er in de documenten?


Eén opvallend detail viel mij op toen ik het kerkje bezocht. Naast Asmodeus die de deur voor je opendoet, en objecten die op zijn kop staan, zijn het de blauwe appels waar het document over spreekt. In een groot rond glas in lood raam zijn blauwe appels afgebeeld. Als in het najaar de laagstaande zon door het raam schijn, reflecteert de afbeelding op het altaar. Wat probeert de pastoor ons te vertellen? Helaas heeft hij het in zijn graf meegenomen. Op 12 januari 1917 had Marie Denamaud, zijn huishoudster een doodskist besteld voor haar baas. Wisten Marie en Bérenger dat zijn dood voor de deur stond? Op 17 januari wordt Bérenger getroffen door een beroerte en wordt een priester uit een naburige parochie geroepen om hem de laatste biecht af te nemen. De priester komt bij zijn sterfbed en verblijft alleen met Bérenger. Volgens ooggetuigen kwam hij na een korte tijd geschrokken naar buiten en rende het dorp uit en raakte in een diepe depressie. Wat voor schokkend geheim biechtte de pastoor op? Op 22 januari sterft Bérenger zonder absolutie en wordt de volgende dag rechtop in een armstoel op het terras geplaatst, gekleed in een toga met gouden kwastjes. Een stoet van onbekenden lopen langs de dode pastoor en plukken een kwastje van zijn toga. Deze ceremonie is nooit verklaard en de huidige bewoners van Rennes-le Château tasten ook in het duister.

Maar wat wist Bérenger dat zo’n hoop geld waard was, maar ook zijn leven heeft gekost? En waarom waren de nazi’s in de tweede wereldoorlog zo geïnteresseerd in Rennes-le-Château?

Wordt vervolgd.

Yvonne Besse.